Co łączy Nobla z zespołem ABBA? Sztokholm! Zobacz niezwykłe muzea w stolicy Szwecji

Założę się, że pierwszym skojarzeniem z Alfredem Noblem, najsławniejszym sztokholmczykiem, jest nagroda nosząca jego imię. Dynamit przychodzi na myśl później. Umożliwił on rozbudowę Sztokholmu i innych szwedzkich miast. Skaliste wzniesienia, które są tu wszędzie, po rozkruszeniu dynamitem posłużyły za naturalną nawierzchnię dróg. Wydrążone tunele skróciły odległości między miejscowościami. W wielu skałach znajdują się drzwi, za którymi kryją się pomieszczenia powstałe dzięki wybuchom, a wykorzystywane m.in. jako magazyny i garaże.

Muzeum Noblowskie

Najważniejsze miejsca w Sztokholmie związane z Noblem łączą się jednak z nagrodami, które wręczane są w filharmonii. W ratuszu odbywają się słynne kolacje noblowskie. Menu ostatniej przygotowywało przez cztery dni czterdziestu kucharzy. Jest też restauracja, w której można zamówić frykasy z kolacji serwowanej laureatom w dowolnie wybranym roku. Jak się mawia pół żartem, pół serio – żeby zapłacić rachunek, trzeba dostać Nobla.

Dla zwykłych zjadaczy chleba pozostaje Muzeum Noblowskie. Prezentuje ono sylwetki wszystkich laureatów. Najbardziej poruszają osobiste przedmioty ofiarowane przez niektórych noblistów: nożyczki poety Williama Butlera Yeatsa, buty pisarki Selmy Lagerlöf, artystyczny beret chemika Linusa Paulinga, a przede wszystkim testament Alfreda Nobla.

Fot. Archiwum Nobel Museum / Hans Nilsson

Frapujące są autografy noblistów z ostatnich lat, składane pod siedziskami krzeseł w muzealnej kawiarni. Zwyczaj zapoczątkował prezydent Stanów Zjednoczonych Bill Clinton. Podczas wizyty w 2001 r. Clinton niespodziewanie poprosił o księgę pamiątkową, a ponieważ jej nie było, podpisał się na krześle, na którym siedział.

W muzeum można też zobaczyć projekt supernowoczesnego Centrum Noblowskiego, które powstaje na wyspie Blasieholmen. Otwarcie zaplanowano na 2018 r.

Vasamuseet

Na wyspie Djurgarden, jednej z czternastu, na których leży Sztokholm, znajduje się najczęściej odwiedzane sztokholmskie muzeum – Vasamuseet. Powstało dla jednego eksponatu – królewskiego, wojennego okrętu „Waza” wydobytego z dna morza w 1961 r. Przeleżał tam 333 lata! Zatonął w 1628 r. jeszcze w porcie, podczas wypływania w dziewiczy rejs.

Fot. Shutterstock.com

Widok jest niesamowity! Nie spodziewałam się, że okręt to jednocześnie gigantyczne dzieło sztuki. Galeon został ozdobiony setkami kunsztownych rzeźb. Wokół niego stworzono kilkanaście wystaw, m.in.: „Metamorfozę władzy” – wyjaśniającą symbolikę rzeźb zdobiących okręt, „Twarzą w twarz” – przedstawiającą ludzi, którzy zginęli w katastrofie, „Wydobycie wraku” – ukazującą, jak jednostkę odnaleziono i wydobyto.

Cała ekspozycja zajmuje sześć poziomów. Zaryzykowałabym stwierdzenie – być w Sztokholmie i nie zwiedzić Vasamuseet, to tak jak być w Rzymie, a nie widzieć papieża.

Muzeum ABBA

Z powodu deszczu musiałam zmienić plany i zamiast włóczyć się po rozpościerającym się na czterech wyspach Gamla stanie (sztokholmskim starym mieście), zostałam na Djurgarden i zwiedziłam muzeum zespołu ABBA, powstałe niedawno, w 2013 r.

Jest multimedialne, zdradzę tylko, że odwiedzający mają możliwość wirtualnego występu z zespołem. Wśród eksponatów znajdują się oryginalne stroje, w których Agnetha, Anni-Frid, Benny i Björn pojawiali się na scenie. I tu wielkie zaskoczenie! Z bliska widać kiepskie materiały, tandetne ozdoby, a wzornictwo w bardzo złym guście. Ale było to celowe działanie. Zespół mógł odliczać od podatku pieniądze wydawane na ubrania estradowe, pod warunkiem, że nie nadawały się one do chodzenia na co dzień.

Fot. Archiwum ABBA The Museum / Ake E:Son Lindman

Ekspozycja zajmuje kilka sal. W wielu rozbrzmiewają dobrze znane, zawsze chętnie słuchane hity ABB-y. Jest mnóstwo zdjęć i wideo. Warto skorzystać z audioprzewodnika. Agnetha, Frida, Benny i Björn nagrali teksty, w których dzielą się osobistymi wspomnieniami i własnymi historiami. Ma się wtedy wrażenie, że to oni sami oprowadzają nas po wystawie. W jednym z pomieszczeń zaaranżowano prywatną kuchnię Agnethy i Björna.

Oprócz muzeum ABB-y pod tym samym adresem znajduje się wystawa „Swedish Music Hall of Fame” poświęcona innym szwedzkim gwiazdom pop – zespołom Roxette, Swedish House Mafia, The Cardigans, First Aid Kit. Bilet wstępu upoważnia do obejrzenia wszystkich wystaw.